Laun og vinnutími

Útsendur starfsmaður á rétt á lágmarkslaunum samkvæmt viðkomandi kjarasamningi meðan hann starfar á Íslandi. Einnig ber að virða íslenskar reglur hvað varðar hámarksvinnutíma og lágmarkshvíldartíma.

Laun og aðrir launaþættir

Samkvæmt lögum nr. 45/2007 um útsenda starfsmenn og skyldur erlendra þjónustuveitenda (Hér er hægt að lesa nánar um lögin) þá eiga útsendir starfsmenn rétt til lágmarkslauna og annarra launaþátta samkvæmt kjarasamningum. Desember- og orlofsuppbætur teljast til annarra launaþátta. Einnig eiga þeir rétt til yfirvinnugreiðslna, orlofslauna og að farið sé eftir reglum um hámarksvinnutíma og lágmarkshvíldartíma.

Í kaflanum Yfirlit yfir stéttarfélag og launataxta, má sjá upplýsingar um stéttarfélög á Íslandi, launataxta og lágmarkslaun í hverri starfsgrein.

Eftirlit með starfskjörum

Í tengslum við skráningu erlendra fyrirtækja hjá Vinnumálastofnun, krefst stofnunin ráðningarsamninga útsendra starfsmanna á Íslandi, til að tryggja að starfsskilyrði þeirra og kjör séu í samræmi við íslenska kjarasamninga meðan þeir starfa hér á landi.

Þá er það hlutverk trúnaðarmanna stéttarfélagana á hverjum vinnustað að fylgja því eftir að kjarasamningar séu virtir, einnig hvað varðar erlenda starfsmenn hjá hlutaðeigandi fyrirtæki. Ef það er einhver ástæða til að ætla að brotið sé á réttindum erlendra starfsmanna, þá hefur trúnaðarmaður heimild til að skoða launaseðla, ráðningarsamninga og önnur gögn sem varða starfskjör viðkomandi. Ef ekki er trúnaðarmaður á vinnustað, þá hefur fulltrúi viðkomandi stéttarfélags sömu heimildir.

Ef grunur leikur á að brotið sé á starfsmanni sem er hér á landi á vegum erlends fyrirtækis eða starfsmannaleigu, ber að leita aðstoðar trúnaðarmanns á viðkomandi vinnustað og tilkynna málið til Vinnumálastofnunar. Báðir aðilar geta kannað málið og krafist leiðréttingar. Ef ekki er trúnaðarmaður á vinnustaðnum, er rétt að snúa sér til viðkomandi stéttarfélags.

Vinnutími

Vinnutími skal vera í samræmi við ákvæði kjarasamninga en getur verið breytilegur eftir því hvaða samningur á við. Hér má sjá yfirlit yfir helstu reglur hvað vinnutíma varðar.

• Dagvinna: dagvinnutímabil er 40 stundir á viku eða 173,33 tímar á mánuði, þ.e. virkir vinnutímar á viku eru 37 klst og 5 mín., auk 35 mínútna kaffitíma á dag (20 mínútur á morgnana og 15 mínútur eftir hádegi). Dagvinnutímum skal skila á virkum dögum, mánudag til föstudags og byrjar dagvinnutímabilið kl. 7 á morgnana og endar kl. 17. Dagvinnutímar eru samtals 8 stundir á degi hverjum.  
• Yfirvinna: Yfirvinna hefst þegar starfsmaður  hefur skilað fullri dagvinnu. Önnur vinna utan dagvinnutímabils er þó greidd með yfirvinnukaupi, nema þegar um vaktavinnu er að ræða. Ekki  er heimilt að greiða dagvinnukaup á yfirvinnutímabili, jafnvel þó starfsmaður hafi ekki skilað fullum 8 klst. í dagvinnu þann daginn. Tímakaup í yfirvinnu er dagvinnukaup með 80% álagi.
• Matartími: Lengd matartíma er mismunandi eftir starfsgreinum, frá 30 mínútum til klukkutíma og er yfirleitt tekin milli kl. 11.30 og 14:30. Matartíminn telst ekki til vinnutíma og er því ekki greiddur. Samkvæmt kjarasamningum iðnaðarmanna er matartími um helgar þó  talinn til vinnutíma. Einnig er matar- og kaffitími í yfirvinnu talinn til vinnutíma og greiddur með yfirvinnutaxta.
• Kaffihlé: Kaffitími  er yfirleitt 35 mínútur á dag og teljast til vinnutíma. Heimild er þó fyrir því í kjarasamningum að samið sé um það í vinnustaðasamningum að stytta kaffitímann eða sleppa honum alveg.